-
1 stać
to stand; ( o fabryce) to be at a standstillstać na czele stać — +gen to (spear)head
stać w kolejce — to queue (up) (BRIT), to line up (US)
stać źle/dobrze — (o sprawach, interesach) to be going badly/well
* * *ipf.1. (= utrzymywać się w pionie) stand; stać na głowie stand on one's head; stanąć na głowie do a headstand; przen. bend l. lean over backwards; stanąć na rękach do a handstand; stać na palcach stand on tiptoe; stać prosto stand upright; stój, bo strzelam! freeze (or you're dead)! ledwie stoję ze zmęczenia I'm dead tired; stać! halt!2. (w miejscu, bez ruchu) stand still; stać na warcie keep guard l. watch; stać w kolejce stand in a line; Br. stand in a queue; stać po coś ( w kolejce) line up for sth; Br. queue up for sth; stać za ladą stand behind the counter; stać na czele czegoś spearhead sth; stać nad kimś ( w hierarchii) be superior to sb; stać nad grobem przen. have one foot in the grave; stać ponad prawem stand above the law; stać na stanowisku, że... be of the opinion that...; stać nad przepaścią przen. be on the brink of ruin; stać na własnych nogach przen. stand on one's own (two) feet; stać pod znakiem zapytania (o losach, przyszłości) be on a knife edge; stać otworem be wide open; drzwi naszego domu zawsze stoją dla was otworem you're always welcome in our house; kariera stoi przed tobą otworem you've got a glamorous career ahead you; stać przy kimś murem przen. stand firmly behind sb; stać w gotowości stand ready; stać w miejscu (= nie ruszać się) stand still; (= nie rozwijać się) be at a standstill; stać w obliczu klęski face defeat; stać w ogniu be on fire; stać ramię w ramię stand shoulder to shoulder; dobrze/źle stać ( o interesach) be going well/badly; armia stoi pod bronią the army is under l. in arms; coś stoi na przeszkodzie sth stands in the way; kto za tym stoi? przen. who's behind it?; nie wiem, na czym stoję I don't know where I stand; umowa stoi you got a deal.3. ( znajdować się) stand; kląć na czym świat stoi curse and swear; dom stał pod lasem the house stood on the edge of the forest; zboże stoi w polu corn stands l. is in the field.5. pot. (= mieć wartość) be rated; jak stoi dzisiaj dolar/euro? what's the dollar/euro today?; stoi? pot. (o umowie, zakładzie) is it a deal?6. (o sierści, włosach) bristle; obsc. ( o członku) be erect; włosy stały mu (dęba) na głowie his hair stood on end.7. przest. (= kwaterować) be quartered.8. nie stać mnie na kupno tego domu I can't afford to buy this house; stać mnie na taksówkę I can afford a taxi.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > stać
-
2 stać się
(-nę, -niesz); imp -ń; vb; od stawać się* * *pf.1. zob. stawać się.2. (= zdarzyć się) happen; coś się stało? what happened?; co mu się stało? what's up l. the matter with him?; co się stało, to się nie odstanie what's done cannot be undone; gdyby coś mi się stało... if anything should happen to me...; nie wiemy, co się z nim stało we don't know what happened to him; tak się musiało stać it was meant to happen; sprawiedliwości stało się zadość justice has been done l. served; stało się! the damage is done!; stało się jasne, że... it became clear that...The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > stać się
-
3 chło|stać
impf Ⅰ vt 1. (bić) to flog, to lash [skazańca, chłopa, poddanych, konia] (za coś for sth); to cane, to whip [ucznia] (za coś for sth)- chłostać kogoś (batem) to lash a. flog sb (with a whip)- chłostać kogoś (rózgą) to flog sb (with a birch rod), to birch sb ⇒ wychłostać2. przen. [wiatr, deszcz] to whip, to lash- wiatr chłostał żagle the wind whipped the sails- choć chłostała ich ulewa, nie przerwali pracy though they were pelted a. lashed by the rain, they didn’t stop work ⇒ wychłostać3. książk. (surowo krytykować) to lambast(e) książk.,, to castigate książk. [wady, głupotę, korupcję]- chłostać biczem satyry to lampoon, to satirizeⅡ chłostać się to flog oneself, to whip oneself ⇒ wychłostać sięThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > chło|stać
-
4 wychło|stać
pf vt 1. książk. (zbić) to flog, to lash [osobę, zwierzę] (za coś for sth)- za karę grozi im wychłostanie they are going to be flogged as a punishment ⇒ chłostać2. [wiatr] to whip; [deszcz] to lash ⇒ chłostaćThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wychło|stać
-
5 st|ać1
impf (stoję, stoisz) vi 1. (być w pozycji pionowej) [osoba] to stand- stać na palcach to stand on tiptoe- stać na rękach to stand on one’s hands- stać na głowie to stand on one’s head- stać okrakiem nad czymś to straddle sth- stać na baczność to stand at attention- robić coś stojąc to do sth standing up- ledwie stał na nogach ze zmęczenia he was so tired that he could hardly stand- nie może stać o własnych siłach he’s too weak to stand up on his own2. (trwać bez ruchu) to stand- stać w miejscu [osoba] to stand still- stoimy w miejscu a. projekt stoi w miejscu we’re not making headway a. any progress- stój spokojnie! stand still!- nie stój tak, zrób coś don’t just stand there, do something!- stać w korku to be stuck in a traffic jam- pociąg stoi na stacji the train is standing at the station- winda stoi między piętrami the lift is stuck between floors- statek stoi na kotwicy the ship is lying at anchor- stój! a. stać! (komenda wojskowa) halt!; (do uciekającego przestępcy) freeze!- stójcie, nie tak szybko (idźcie wolniej) slow down!; (zastanówcie się jeszcze) hold on, not so fast!- powietrze stoi the air is still3. (być umiejscowionym, być obecnym) [osoba, przedmiot] to stand- stać w szeregu to stand in a row- przy oknie stał jakiś mężczyzna some man or other was standing at the window- nie stójcie na deszczu don’t stand in the rain- szafa stojąca w kącie pokoju a wardrobe standing in the corner of the room- na półce stały książki there were some books on the shelf- sok stoi w dzbanku the juice is in the jug- dom stoi na wzgórzu the house stands on a hill- stać na solidnych fundamentach [budynek, związek, firma] to have solid foundations- stojące rzędami samochody cars standing in rows- gdzie stoisz? (samochodem) where have you parked?- stać przed/za czymś [przymiotnik, przecinek] to precede/follow sth, to go before/go after sth- na ulicy stoi woda the streets are flooded with water- stać wysoko na niebie [księżyc, słońce] to be high in the sky- stać komuś w pamięci przen. to stand out in sb’s memory- w oczach stoi mi jej postać przen. I can see her in my mind’s eye4. (wykonywać czynność, pełnić funkcję) stać na warcie to be on guard- stać przy kuchni to stand over a stove- stać na czele partii to be the leader of a party- stać na bramce to be in goal- stać przy maszynie to operate a machine- stać za ladą to stand behind the counter- stać po mięso/chleb pot. to queue GB a. line up US for meat/bread5. (znajdować się w położeniu, być w stanie) stać na skraju przepaści przen. to be on the edge of disaster- stać u progu kariery to be on the threshold of a career- stać wysoko w hierarchii to be high up in the pecking order- stać wysoko w sondażach to be riding high in the polls- stać na równi z kimś to be on an equal footing with sb- stać wyżej od kogoś na szczeblach władzy to be above sb in the ranks of power- stać ponad prawem to be above the law- stać za czymś przen. (być sprawcą) to be behind sth- kto za tym wszystkim stoi? who’s behind all this?- stać przy kimś przen. (wspierać) to stand by sb- stać nad kimś przen. (pilnować) to stand over sb- stać nad kimś, jak kat nad dobrą duszą to stand over sb like a prison guard- stać po czyjejś stronie (popierać) to be on sb’s side- stać z boku to stand to one side- stać ponad podziałami to be above petty divisions- stać w ogniu [budynek, miasto] to be in flames- stać otworem [brama, drzwi] to stand open- dom stoi pusty the house stands empty- dobrze stać finansowo [osoba, przedsiębiorstwo] to be doing well- dobrze/kiepsko stoję z matematyki pot. my maths marks are good/poor- jak stoimy z czasem? pot. how are we (doing) for time?- stać na wysokim/niskim poziomie [mecz, zawody] to be of high quality- stać wysoko/nisko [kultura, przemysł] to be well/poorly developed- nasze akcje nisko/wysoko stoją our shares are doing well/badly- jak stoją dolary? pot. what’s the exchange rate for the dollar?- jak sprawy stoją? what’s the situation?- stać na stanowisku, że… to be of the opinion that…- stać przed problemem/wyzwaniem/dylematem to be faced with a problem/challenge/dilemma- stać wobec groźby czegoś to face the threat of sth- stać w obliczu konieczności zrobienia czegoś to be confronted with the necessity of doing sth- stać w sprzeczności z czymś to be at odds with sth- stać w sprzeczności ze zdrowym rozsądkiem to go against common sense- nic nie stoi na przeszkodzie, żebyśmy… there’s no reason why we/you shouldn’t…- chcę wiedzieć, na czym stoję pot. I want to know where I stand6. (nie zmarnieć) [roślina] to last- róże mogą stać i miesiąc roses can last a month cut7. (być w pionie, sterczeć do góry) to stand- stojące uszy psa a dog’s pricked-up ears- stojąca lampa a standard lamp- wieszak stojący a coat stand8. (nie działać) [fabryka] (z powodu strajku) to be on strike; (wstrzymać produkcję) to not work- mój zegarek stoi my watch has stopped- produkcja stoi the production is on hold- cały kraj stoi the entire country is on strike9. pot. (być napisanym) to say- tam stoi napisane, że… it says there that…- w dokumencie stoi, że… it says in the document that…10. książk. (opierać się) stać na czymś to be based on sth- nasza gospodarka stoi na węglu our economy is based on coal mining- Polska rolnictwem stoi the Polish economy is based on agriculture11. przest. (dbać) stać o coś to be after sth- ja nie stoję o pieniądze I’m not after money12. przest. (mieszkać, stacjonować) stać gdzieś na kwaterze to be quartered somewhere- stać gdzieś obozem [armia, wódz] to encamp somewhere- we wsi stało wojsko soldiers were stationed in the village13. przest. (wystarczyć) nie stało mu sił he ran out of strength- nie stało mu talentu he didn’t have enough talent■ umowa stoi! it’s a deal- wybiegł, jak stał he stormed out without stopping to thinkThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > st|ać1
-
6 stać2
praed. 1. (finansowo) stać/nie stać mnie na to I can/can’t afford it- nie stać nas, żeby to zrobić we can’t afford to do it2. (moralnie) nie każdego byłoby stać na coś takiego (miałby odwagę) not everyone would have the courage to do something like that- nie każdego stać na przebaczenie not everyone is capable of forgiving- stać ich było na największe poświęcenia they were ready to make tremendous sacrifices- staćć go było na to, żeby przyznać się do winy he had the guts to admit his guiltThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > stać2
-
7 m|ieć
impf (mam, masz) Ⅰ vt 1. (posiadać) (na własność) to have (got), to own [dom, samochód, mikrofalówkę]; (do dyspozycji) to have (got); (prowadzić) to run [firmę, warsztat]- mają dom na wsi they have a. own a house in the country- miał po ojcu warsztat samochodowy he had a. owned a garage left to him by his father- nasze muzeum ma dużą kolekcję impresjonistów our museum has (got) a large collection of Impressionist paintings- mam dla ciebie prezent/tę książkę o kotach I’ve got a present/that book about cats for you- miał wszystkiego dwie pary butów he only had two pairs of shoes- ubrała się w to, co miała she put on what she had- nie mam psa I don’t have a. I haven’t got a dog- nie mamy ani telewizora, ani pralki we have neither a TV nor a washing machine- wydawnictwo nie ma funduszy na zatrudnienie specjalisty the publishers can’t afford to employ a specialist- nie mam nic do jedzenia I’ve got nothing to eat, I don’t have anything to eat- czy oni mają namiot? have they got a tent?, do they have a tent?- masz scyzoryk? have you got a penknife?- czy ma pan bagaż? have you got any luggage?- czy macie gaz? have you got gas?- mieć coś przy sobie to have sth on one- masz przy sobie jakieś drobne? have you got any change on you?- gdzie masz klucze/moją książkę? what have you done with the keys/my book?- gdzie masz rower? where’s your bike? pot.- mieć na coś to have money for sth- miałem tylko na jedno piwo I only had for one beer- (on) ma na przyjemności, a nie ma na lekarza he has money to spend on pleasures, but he can’t afford a doctor- nie miał na nowe buty, a co dopiero na samochód he couldn’t afford a pair of new shoes, let alone a car- mieć za co coś zrobić to have enough money to do sth, to be able to afford to do sth- nie mieli za co wyjechać na wakacje they didn’t have enough to go on holiday, they couldn’t afford to go on holiday- nie mają z czego żyć they don’t have enough to live on- jak masz na imię? what’s your name?- mam na imię Maria my name’s Maria- (on) ma na nazwisko Nowak his (sur)name is Nowak- mieć coś na sobie to have sth on, to be wearing sth- miał (na sobie) granatowy garnitur he had a blue suit on, he was wearing a blue suit- na głowie miała kapelusz, na szyi biały szalik she had a hat on her head and a white scarf round her neck- nie mieć nic na sobie (być gołym) to have nothing on- mieć kogoś u siebie (gościć) to have sb staying with one- od tygodnia mamy u siebie teściów we’ve had my in-laws (staying) with us for the past week- jeśli Legia wygra, mam u ciebie piwo! you owe me a beer if Legia win(s)- masz!/macie! (weź/weźcie) here!- macie kanapki, jedzcie! here’s the sandwiches, eat up! pot.- masz, włóż to na siebie! here, put this on!- (a) masz! (zadając razy) take that!- (a) masz za to, że kłamiesz, a masz, a masz! (and) take that for lying! and that! and that! pot.- masz za swoje! (dobrze ci tak) serves you right!- ma za swoje, że jest taki naiwny it serves him right for being so naive- mamy teraz za swoje dobre serce! that’s the thanks we get for being nice a. for all our kindness!- masz ci los, zapomniałam parasola! blast, I’ve forgotten my umbrella!- masz go/ją/ich! (wyrażające zaskoczenie) just look at him/her/them!- masz go, jaki mądrala! look at him, Mr Clever Dick! GB pot.2. (liczyć sobie) to be- mieć dwadzieścia lat to be twenty (years old)- ile ona ma lat? how old is she?- mieć dwa metry wzrostu/wysokości to be two metres tall/high- mieć sześć metrów głębokości/szerokości/długości to be six metres deep/wide/long- pokój ma sześć metrów na pięć the room is six by five metres- dom będzie miał siedem pięter the house will be seven storeys high a. will have seven storeys- kilometr ma tysiąc metrów one kilometre is a thousand metres3. (posiadać jako cechę) to have (got)- pokój ma dwa okna the room has two windows- miał niebieskie oczy/siwe włosy he had blue eyes/grey hair- miała dziurawe buty she had holes in her shoes- kubek ma wyszczerbiony brzeg the mug’s rim is chipped- miała męża Włocha/inżyniera her husband was Italian/an engineer- mieć talent/cierpliwość/odwagę to have talent/patience/courage- nie mieć talentu/cierpliwości/odwagi to lack talent/patience/courage- mieć takt/rozsądek to be tactful/sensible- mieć (swoje) wady i zalety to have one’s good and bad points- zasłony mają kolor wiśni the curtains are cherry red in colour- działka ma kształt prostokąta a. prostokątny the allotment is rectangular (in shape)- jej perfumy miały słodkawy zapach/zapach konwalii her scent was sweet smelling/smelled of lily of the valley- urodę miała po matce, a talent po ojcu her looks came from her mother and her talent from her father- za całe umeblowanie pokój miał zdezelowany stół the only piece of furniture in the room was a rickety table- mieć w sobie coś (być interesującym) to have a certain something- on ma w sobie coś z dziecka/roztargnionego profesora there is something of the child/the absent-minded professor in a. about him- nie mieć nic do czegoś to have nothing to do with sth- jej wyjazd nie ma nic do naszych planów her going away has nothing to do with our plans- marzenia mają to do siebie, że rzadko się spełniają the thing about dreams is that they rarely come true- miała to do siebie, że zawsze się spóźniała the thing about her was that she was always late4. (o stanie fizycznym i psychicznym) to have [grypę, gruźlicę, trudności]; to feel [ochotę, żal]; to have, to bear [urazę]- mieć gorączkę a. temperaturę to have a. be running a temperature- mieć 39° gorączki to have a temperature of 39 degrees- mieć złamaną nogę to have a broken leg- mieć częste bóle głowy to have frequent headaches- mieć pragnienie to be thirsty- mieć dobry apetyt to have a good a. hearty appetite- mam nadzieję, że… I hope that…- mieć ochotę coś zrobić to feel like doing sth- miała ochotę płakać she felt like crying- mieć przekonanie/pewność, że… to be convinced/sure a. certain that…- mieć kogoś/czegoś dość a. dosyć to have had enough of sb/sth, to be fed up with sb/sth- miała winę wypisaną na twarzy she had guilt written all over her face5. (o relacjach między ludźmi) to have [syna, córkę, przyjaciół, wrogów]- to dziecko nie ma matki/ojca this boy/girl has no mother/father- ona nie ma rodzeństwa she has no brothers or sisters- ona będzie miała dziecko she’s going to have a. she’s expecting a baby- miała z nim dwóch synów she had two sons by him- miał za żonę piekielnicę his wife was a real she-devil a. spitfire- nie miał do kogo zwrócić się o pomoc he had no-one to turn to for help- mieć kogoś/coś na uwadze a. na względzie to have sb/sth in mind, to take sb/sth into consideration- mieć z kimś porachunki to have a bone to pick with sb- mieć kogoś/coś przeciwko sobie to have sb/sth against one- miał przeciwko sobie opinię publiczną public opinion was against him- mieć przyjemność/zaszczyt coś zrobić książk. to have the pleasure/honour to do a. of doing sth- miałem zaszczyt poznać pańskich rodziców I had the honour of meeting your parents- mam przyjemność przedstawić państwu naszego gościa I have the pleasure of introducing our guest- z kim mam przyjemność? książk. to whom do I have the honour of speaking? książk., także iron.- mieć coś/nie mieć nic przeciwko komuś/czemuś to have something/nothing against sb/sth- mieć coś do kogoś pot. to have something against sb- do ciebie nic nie mam I’ve got nothing against you- mieć coś na kogoś to have the goods a. the dope on sb pot.- niczego na mnie nie mają they’ve got nothing on me pot.- mam z nią do pomówienia a. pogadania I need to have a (serious) talk with her- mieć kogoś nad sobą to have sb above one- kierownik ma nad sobą dyrektora, a dyrektor – zarząd the manager answers to the director and the director answers to the board- mieć kogoś pod sobą to be in charge of sb- (ona) ma pod sobą dwudziestu pracowników she’s in charge of a staff of twenty- kapral miał pod sobą dziesięciu żołnierzy the corporal had ten men under his command a. under him- mieć kogoś za sobą (być popieranym) to have sb behind one, to have sb’s backing- mieli za sobą większość the majority was a. were behind them, they had the majority behind them- mieć kogoś za głupca to take sb for a fool- ich zachowanie mam za nieco naiwne I consider their behaviour rather naive- za kogo pan mnie ma! who do you take me for!, who do you think I am!- mieć w kimś rywala/sojusznika to have a rival/an ally in sb- mieć kogoś pot. (być związanym z kimś) to have somebody, to be involved with somebody- chwalił się, że miał je wszystkie pot. (odbył stosunek) he boasted of having had them all pot.- płacą tak dużo, że mogą mieć każdego they pay so much they can take on a. hire anyone they like6. (znajdować się w jakiejś sytuacji) to have (got) [długi, posadę, połączenie]- mam dobrą komunikację do pracy I’ve got good connections to work- centrum miasta ma dobrą komunikację z przedmieściami there are good connections from the city centre to the suburbs- mieć słuszność a. rację to be right- mieć ciepło/przytulnie to be warm/cosy- owinęła dziecko szalem, żeby miało ciepło she put a scarf round the baby to keep him/her warm- mam daleko/blisko do szkoły I have a long way/I don’t have far to go to school- ty to masz dobrze, nie musisz wstawać o siódmej it’s alright for you, you don’t have to get up at seven (a.m.)- mieliśmy tu wczoraj burzę/śnieżycę we had a storm/snowstorm here yesterday- mamy dziś słoneczną pogodę it’s sunny today- mam dziś kiepski dzień I’m having one of those days (today)- kłopotów z nim miałam co niemiara I’ve had no end of trouble with him- co ja z tobą mam? what am I to do with you?- jest całkiem młoda, chciałaby jeszcze mieć coś z życia she’s still very young, she’d like to get something out of life pot.- (on) haruje od świtu do nocy i co z tego ma? he slaves away from morning to night, and what does he have to show for it?- miał przed sobą kilka godzin marszu he had several hours of walking ahead of a. in front of him- miała przed sobą trudną rozmowę z szefem she had a difficult conversation with the boss ahead of her- mieć przed sobą przyszłość to have a (bright) future ahead of a. before one- miał przed sobą karierę he had a brilliant career ahead of a. in front of him- mieć coś za a. poza sobą to have sth behind one- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him- mam już to wszystko za sobą all that is behind me now- mam co robić, nie nudzę się I’ve got things to do, I don’t sit around- nie mieć gdzie mieszkać/spać to have nowhere to live/sleep- nie mam gdzie przenocować I have nowhere to spend the night- nie mieć kiedy spać/jeść/odpocząć to not have time to sleep/eat/relax- nie mają kiedy w ścianach wiercić, tylko w niedzielę! of course, they have to drill holes in the wall on a Sunday!- mieć czas to have time (coś zrobić to do sth)- nie miałem czasu zająć się twoją sprawą I didn’t have time to deal with your problem- na napisanie wypracowania macie godzinę you have an hour to write the essay- nie miałeś mi tu kogo przyprowadzić!? why did you have to bring him/her/them here (of all people)?!- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia (dużo/mało wiedzieć) to have something/nothing to say (na temat kogoś/czegoś about sb/sth)- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia a. gadania pot. (o decydującym głosie) to have a say/no say- ona nie ma w tej sprawie nic do powiedzenia a. gadania she has no say in the matter- nie mamy już sobie nic więcej do powiedzenia we’ve got nothing more to say to each other- mieć zły/dobry czas Sport to have a poor/good a. fast time- mieć pierwsze/dziesiąte miejsce Sport to come first/tenth, to be in first/tenth place- mam z nią wielką wygodę, sprząta, robi mi zakupy she’s a great help to me: she cleans and does my shopping- nie masz co narzekać you’ve got nothing to complain about- nie masz co się denerwować there’s no reason (for you) to get upset- nie masz czego a. co żałować, film był kiepski you didn’t miss much: the film was hopeless- w domu nie masz co się pokazywać you’d better not show your face at home pot.7. (brać udział) to have [zebranie, koncert, egzamin, próbę]- (on) ma teraz naradę ze swym zastępcą he’s in conference at the moment with his deputy- mieć sprawę a. proces to be on trial (o coś/o zrobienie czegoś for sth/for doing sth)- ma sprawę a. proces o zabójstwo/spowodowanie wypadku samochodowego he’s on trial for murder/causing a car accident8. (ukończyć etap nauki) to have, to hold [dyplom, tytuł]- mieć studia a. wyższe wykształcenie to have completed higher education- mój ojciec miał tylko cztery klasy my father only did four years at school- miał już zawód i mógł rozpocząć samodzielne życie he’d completed his training and could now start his own life- miał dwa fakultety he had graduated in two subjects9. (znaleźć się w określonym miejscu lub czasie) wreszcie mamy stację here’s the station at last- mamy drugi tydzień zimy it’s the second week of winter- którego dziś mamy? what’s the date today?- mamy dziś pierwszy stycznia/poniedziałek it’s January the 1st/Monday today- którą masz godzinę? what time do you make it? pot.; what’s the time by your watch?- mieć kogoś/coś po prawej/lewej stronie to have sb/sth on one’s right/left- miał przed/za sobą dwóch strażników he had a. there were two guards in front of him/behind himⅡ v aux. 1. (dla wyrażenia powinności) macie teraz spać you’re to a. you have to (get off to) sleep now- masz to zrobić natychmiast! you’re to do it right now!- co mam zrobić/jej powiedzieć? what am I (supposed) to do/tell her?- po co się mam wysilać? why should I bother?, why should I make the effort?- masz tego nikomu nie powtarzać! (and) don’t go repeating a. telling it to anyone!- i ja mam w to uwierzyć? and you/they want me to a. I’m supposed to believe that?- mieć coś do zrobienia to have sth to do- ma obowiązek do spełnienia s/he has a duty to perform- mam sprawę do załatwienia I’ve got something to sort out- mamy zaległości do odrobienia we’ve got a backlog of work to catch up on2. (zamiar, przewidywanie) (ona) ma przyjść o drugiej she’s expected (to come) at two- miano zburzyć ich dom their house was to be demolished- samolot miał wylądować w Warszawie, ale… the plane was supposed to land a. have landed in Warsaw, but…- podobno jutro ma być ładna pogoda it’s supposed to be good a. nice weather tomorrow- w pozostałej części kraju ma nadal padać in the rest of the country continuing rain is expected- miała umrzeć w nędzy w wieku czterdziestu lat she was to die in poverty at the age of forty- przyszłość miała pokazać, że się myli subsequent events were to prove him/her wrong- jak się miało okazać as things a. it turned out; as it transpired książk.- i co ja mam z tobą zrobić? what am I (supposed) to do with you?- jeśli mielibyśmy się nie zobaczyć przed twoim wyjazdem, baw się dobrze in case we don’t see each other before you leave, have a good time- niech się stanie, co się ma stać let things happen as they will- właśnie miałem wyjść, kiedy zadzwonił telefon I was just about to leave a. just on the point of leaving when the phone rang- właśnie miałam powiedzieć to samo I was just about to a. just going to say the same thing- czy mam przez to rozumieć, że… am I to understand (by that) that…- mieć coś do sprzedania/zaproponowania to have sth to sell/propose- choćby a. żeby nie wiem co się miało stać, (to)… no matter what happens a. might happen…3. (rezultat) mieć coś zrobione to have sth done- mam już napisaną pracę I’ve already written the essay- miał ukończone wyższe studia he had been to university/college- czy macie załatwione bilety? have you booked/got the tickets?- pieniądze mam dobrze schowane I’ve put the money in a safe place- mam obiecaną podwyżkę I’ve been promised a rise- miał przykazane trzymać język za zębami he was a. he’d been told to keep his mouth shut pot.4. (zdziwienie, rozczarowanie) ja miałbym to powiedzieć? I said that?!- ona miałaby mi się podobać? you think I find her attractive?- miałbyś sumienie to zrobić? could you do (something like) that (with a clear conscience)?- to ma być hotel czterogwiazdkowy? (z dezaprobatą) and you/they call this a. this is supposed to be a four-star hotel?!- ten grubas to miałbym być ja!? (z niedowierzaniem) is this/that fatso really me? pot.- pokazał nam skórę tygrysa, którego miał upolować w Afryce (z powątpiewaniem) he showed us the skin of a tiger, which he is supposed to have killed in AfricaⅢ mieć się 1. (być w stanie, położeniu) to be; (czuć się) to feel, to be- ciotka wyzdrowiała i ma się dobrze auntie has recovered and is doing well- jak się mają twoi rodzice? how are your parents?- jak się masz! (powitanie) how are you?; how’s it going? pot.- mam się dzisiaj lepiej I feel better today- sprawy mają się nieźle things are working out (quite) well- jak się rzeczy mają? how do things stand?- rzecz ma się tak, że… the thing is that…- jak te dwie wersje mają się do siebie? how do the two versions compare?- jak to się ma jedno do drugiego? how do the two compare?- teoria nijak się miała do praktyki the theory was (completely) divorced from practice- A tak się ma do B, jak C do D a. A i B tak się mają do siebie, jak C i D A is to B like C is to D- mieli się do siebie jak dzień do nocy they were like chalk and cheese2. (uważać się za) to think a. consider oneself- mieć się za artystę/człowieka honoru to consider oneself (to be) an artist/a man of honour- miała się za bliską śmierci she thought she was about to a. going to die3. (być bliskim) mieć się ku końcowi to be drawing to a close a. an end- miało się a. dzień miał się ku zachodowi it was getting towards sunset- sytuacja ma się ku lepszemu the situation is looking better- ma się na deszcz it looks like rain- miało się na burzę a storm was brewing, there was thunder in the air- wiedzieć, jak się rzeczy mają to know how things stand a. areⅣ ma Fin. (zapis księgowy) credit- winien i ma debit and credit- zapisać coś po stronie „ma” to enter sth on the credit sideⅤ mam! inter. (przypomniałem sobie) I’ve got it!- (już) mam! mieszkaliśmy na tej samej ulicy! I’ve got it! we used to live in the same street!- mam cię! a. tu cię mam! (złapałem cię, przyłapałem cię) I’ve got you!; got you! pot.- mam cię, już mi nie uciekniesz! got you, you won’t get away now!Ⅵ nie ma być■ ma się rozumieć a. wiedzieć! it a. that goes without saying!- ma się rozumieć, że przyjdę of course I’ll come- on to ma łeb! he’s no fool!- mieć głowę do interesów to have a good head for business- nie mam teraz do tego głowy I don’t want to think about it/that now- mieć kogoś/coś w nosiepot. a. gdzieśeuf. a. w głębokim poważaniueuf. to not care a damn about sb/sth pot.; to not give a monkey’s about sb/sth pot., euf.- mam to wszystko gdzieś! pot. to hell with it all! pot.- mieć kogoś/coś w dupie wulg. to not give a shit a. toss GB about sb/sth wulg.- sie masz! pot. (powitanie) hi! pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > m|ieć
-
8 ruch
m (a. ruchu) 1. sgt (zmienianie położenia) movement, motion- ruch ciał w przestrzeni the movement of bodies in space- ruch ziemi wokół słońca the Earth’s movement around the Sun- ledwie zauważalny ruch powietrza barely noticeable movement of the air- być w ruchu to be in motion- wprawić coś w ruch to set sth in motion [wahadło, koło]- zgodnie z ruchem/przeciwnie do ruchchu wskazówek zegara clockwise/anticlockwise2. (poruszanie się) movement; (poruszenie się) move; (gest) gesture- wdzięczne/ociężałe ruchy graceful/heavy movements- wykonać a. zrobić ruch ręką/głową to make a gesture with one’s hand/head- nie rób żadnych gwałtownych ruchów don’t make any sudden moves- wskazać coś ruchem ręki to point at sth with one’s hand- pochwycić coś zręcznym ruchem to catch sth with a graceful movement of one’s hand- czytać z ruchu warg to lip-read- krępować ruchy [ubranie] to restrict movement- zapewniać komuś swobodę ruchów to give sb freedom of movement także przen.- stać/siedzieć/leżeć bez ruchu to be standing/sitting/lying motionless- jego ruchy wyrażały zdenerwowanie you could tell by his movements that he was nervous- śledził każdy jego ruch he watched his every move- jeden ruch i nie żyjesz! one move and you’re dead!3. sgt (aktywność fizyczna) exercise- ruch na świeżym powietrzu outdoor exercise- zażywać dużo ruchu to take a lot of exercise- pies potrzebuje trochę ruchu the dog needs some exercise4. sgt (krzątanina) flurry of activity; (zamieszanie) commotion; (tłok) rush- przedświąteczny ruch the pre-Christmas rush- w kuchni panował gorączkowy ruch there was a flurry of activity in the kitchen- na sali panował nieopisany ruch the room was full of commotion- być w ciągłym ruchu to be always on the go- mamy ruch w interesie business is brisk5. sgt Transp. traffic- ruch uliczny the road traffic- ruch pieszy/kołowy pedestrian/motor traffic- ruch autobusowy/kolejowy bus/rail traffic- ruch osobowy/towarowy/tranzytowy passenger/freight/transit traffic- ruch jednokierunkowy/dwukierunkowy one-way/two-way traffic- ruch prawostronny/lewostronny driving on the right/left(-hand) side of the road- przepisy ruchu drogowego traffic regulations- droga szybkiego ruchu a throughway- pas ruchu a lane- kontroler ruchu lotniczego an air-traffic controller- kierować ruchem to direct traffic- włączyć się do ruchu to merge with traffic- na ulicach panował wzmożony ruch the traffic was heavier than usual6. (przemieszczanie się) movement- ruchy wojsk the movement of troops- ruchy migracyjne the migratory movement7. (zorganizowana działalność) movement- ruch ludowy/niepodległościowy a peasant/an independence movement- ruch artystyczny/kulturalny an artistic/a cultural movement- ruch na rzecz czegoś a movement in support of sth- ruch oporu the resistance movement- zrobić ruch pionem to move one’s pawn- teraz twój ruch it’s your move- zrobić coś w trzech/sześciu ruchach to do sth in three/six moves- dobry/zły ruch a good/bad move- śledzić czyjeś ruchy to follow sb’s moves- wykonać ruch to make a move- jaki będzie ich następny ruch? what’s going to be their next move?- jeden fałszywy ruch i po tobie one false move and you’re dead- teraz ruch należy do nich the ball is in their court przen.- ruchy stóp procentowych/cen the fluctuations in interest rates/prices- ruch kadrowy w firmie staff turnover- □ ruch harmoniczny Fiz. harmonic motion- ruch jednostajnie przyspieszony/opóźniony Fiz. uniformly accelerated/retarded motion- ruch jednostajny Fiz. uniform motion- ruch nastyczny Bot. nastic movement- ruch obrotowy rotary motion- ruch prostoliniowy/krzywoliniowy Fiz. linear/curvilinear motion- ruch robaczkowy Fizj. peristalsis- ruchy artykulacyjne Fonet. articulatory movements- ruchy Browna Fiz. Brownian movement- ruchy górotwórcze Geol. orogenic movements■ pójść w ruch [kamery, aparaty fotograficzne] to be switched on- pięści poszły w ruch fists were flying- w ruch poszły noże knives were drawn- puścić coś w ruch to set sth in motion* * *-u; -y; m( zmiana położenia) movement, motion; ( wysiłek fizyczny) exercise; ( ożywienie) boom; ( na drogach) traffic; ( w grze) move; FIZ motion; SZTUKA, POL movementwprawiać (wprawić perf) coś w ruch — to set sth in motion
odwrotnie do ruchu wskazówek zegara — anticlockwise (BRIT), counterclockwise (US)
* * *mi1. (= zmiana położenia) movement, motion; ruch jałowy techn. dead movement; ruch jednostajny fiz. uniform motion; ruch jednostajnie opóźniony fiz. uniformly retarded motion; ruch jednostajnie przyspieszony fiz. uniformly accelerated motion; ruch krzywoliniowy fiz. curvilinear motion; ruch obrotowy fiz. rotary motion, rotation; ruch prostoliniowy fiz. (recti)linear motion; ruch wahadłowy fiz. swinging motion; ruchy górotwórcze geol. earth l. orogenic movements; ruchy robaczkowe anat. peristalsis; być w ruchu be on the run; puścić l. wprawić coś w ruch set sth in motion; stać bez ruchu stand still.2. (= poruszanie się, gest) movement, motion, move; mieć swobodę ruchów t. przen. have a free hand, have leeway; zrobić pierwszy ruch make the first move.3. (= ćwiczenia fizyczne) exercise; zażywać ruchu take exercise.4. (= wzmożona aktywność, krzątanina) commotion, bustle; ruch w interesie pot. hecticness; być w ciągłym ruchu live l. lead an active life.5. (= poruszanie się pieszych i pojazdów) traffic; ruch drogowy road l. vehicular traffic; ruch prawostronny/lewostronny mot. right-/left-side traffic; ruch tranzytowy transit traffic; regulować ruch control the traffic; pas ruchu lane.7. (= posunięcie w grze planszowej) move.8. wojsk. maneuver, Br. manoeuvre; movement.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ruch
-
9 uczul|ić
pf — uczul|ać impf Ⅰ vt 1. (wywołać alergię) [antybiotyki, pokarm] to cause an allergy in, to sensitize [osobę] 2. książk., przen. (uwrażliwić) to sensitize (na coś to sth); to make [sb] sensitive (na coś to sth) Ⅱ uczulić się — uczulać się 1. (stać się alergikiem) to become allergic a. sensitized (na coś to sth); to develop an allergy a. a sensitization (na coś to sth) 2. książk. (stać się wrażliwym) to become sensitive a. sensitized (na coś to sth); to develop sensitivity (na coś to sth)The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > uczul|ić
-
10 po
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *poprep.+ Loc.1. ( czas) after; past; dziesięć po trzeciej ten past l. after three; już po wszystkim it's all over now; mądry Polak po szkodzie everybody's got 20/20 hindsight, (it's easy to be) wise after the event; po chwili after a while, a moment later; po lecie przychodzi jesień summer is followed by fall l. autumn; po kilku latach after a few years, (a) few years later; po śniadaniu after breakfast; po zmroku after dark; przyjadę po świętach I'll come after Christmas.3. ( pochodzenie) from, of; butelka po winie (empty) wine bottle; garnek po mleku dirty milk pot; puszka po rybach empty fish can; rzeczy po kimś hand-me-downs.4. (= na podstawie) by; nie dać czegoś znać po sobie not let sth show; rozpoznać kogoś po akcencie/głosie recognize l. tell sb by his l. her accent/voice.5. ( dziedziczenie) after, from; dostała imię po babce she was named after her grandmother; głos mam po ojcu I get my voice from my father; objąć stanowisko po kimś take over from sb; spadek po wujku inheritance from one's uncle.6. ( hierarchia) after, next to; najważniejszy po prezydencie next to president; pierwszy po Bogu next to God; po Mickiewiczu after Mickiewicz.7. (przestrzeń, powierzchnia) in, around, on, over, along; całować kogoś po policzkach/rękach kiss sb's cheeks/hand; chodzić po linie walk on a rope; dreszcz przebiegł mi po plecach chill ran down my spine; głaskać kogoś po włosach stroke sb's hair; po drugiej stronie on the other side; po kładce over the footbridge; po korytarzu in l. along the corridor; po kraju around the country; po lesie/górach in the forest/mountains; po linii prostej in a straight line; po niebie in the sky; po mieście around the city; po okolicy around the neighborhood; po pokoju around the room; po trawie on grass; schodzić po schodach/drabinie go down the stairs/ladder; wchodzić po schodach/drabinie go up the stairs/ladder; wędrować po górach walk l. hike the mountains.8. ( rozciągłość w przestrzeni) around, round; chodzić po ludziach go from door to door; przesiadywać po kawiarniach sit around in cafes; jeździć po sanatoriach go from one sanatorium to another; włóczyć się po sądach drag o.s. from court to court.9. ( rozciągłość w czasie) to, till, until; pisać po całych dniach write for days on end; ślęczeć po nocach sit up late.10. ( systematyczność) by; po kawałku piece by piece, bit by bit; po trochu bit by bit; little by little.11. + Acc. ( zasięg) (up) to; stać w wodzie po kolana stand knee-deep in water; kufel wypełniony po brzegi beer mug full to the brim; uśmiać się po pachy laugh one's head off.12. + Acc. ( kres) till, until, to; aż po wszystkie czasy przest. till l. to the end of time; po dziś dzień przest. to this day.13. + Acc. ( cel) for; przyjść po poradę come for advice; dzwonić po lekarza call a doctor; sięgać po poradnik reach for a handbook; po co? what for?; po co to robisz? what are you doing this for?; nie pójdę tam, bo i po co? I'm not going there, what's the use?; po co o tym myślisz? what's the use of thinking about it?; nie wiem, po co to zrobiłem I don't know what I did it for; licho wie po co god knows why; po co ta mowa? pot. save your breath; po jakie licho l. kiego grzyba? pot. what the heck l. hell for?14. + Acc. (okeślona, powtarzająca się ilość, liczba) a, per; po trzy złote za kilogram three zloty a kilo; po pięć sztuk w paczce five items per pack.16. + Dat. ( sposób) in; po angielsku/polsku in English/Polish; po bożemu in a godly fashion; po cichu silently; po góralsku highlanders' fashion; po koleżeńsku friendly; po ludzku humanely; po mistrzowsku in a masterly way; po nowemu in a new way; po ojcowsku like a father; po pijanemu when drunk; po prostu just like that; po staremu in the (same) old way; posuwać się po omacku grope in the dark.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > po
-
11 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
12 o|ko
n 1. ( Gpl oczu, Ipl oczami a. oczyma) (narząd wzroku) eye- błędne/bystre/zamglone/żywe oczy wild/sharp/hazy/lively eyes- brązowe/piwne/szare/zielone oczy brown/hazel/grey/green eyes- dwoje a. oboje oczu a pair of eyes- głęboko osadzone oczy deep-set eyes- podbite/podsinione oczy black-ringed/livid eyes- przekrwione/skośne/wpadnięte/wyłupiaste/wypukłe oczy bloodshot/slanting/sunken/bulging/protruding eyes- łzy napływają a. nabiegają komuś do oczu tears are welling up in sb’s eyes- oczy komuś zachodzą łzami tears flow into sb’s eyes- łzy zakręciły się komuś w oczach tears rolled in sb’s eyes- mrużyć oczy to squint- otwierać/zamykać oczy to open/to close one’s eyes- skierować a. obrócić oczy na kogoś/na coś to direct one’s eyes at sb/sth- wodzić za kimś/czymś oczami a. śledzić kogoś/coś oczami to follow sb/sth with one’s eyes2. ( Npl oka) (kółko) dot- tkanina w kolorowe oka polka-dot fabric3. ( Npl oka) (sieci) mesh 4. sgt Żegl. (służba) bow watch- stać na oku to bow watch5. Żegl. (pętla) eye□ argusowe oczy książk. Argus-eyed look- kocie oczy Techn. catseyes- kocie oko Miner. cat’s eye- magiczne oko Radio, Techn. magic eye- oko cyklonu Meteo. eye of the storm, storm centre- oko opatrzności Relig. (symbol opatrzności) the Eye of Providence- pawie oko (wzór na piórach pawia) peacock’s eye- tygrysie oko Miner. tiger(’s)-eye- wole oczy Archit. (ornament) bullseye a. bull’s-eye ornament- wole oko Archit. bullseye a. bull’s-eye window■ sokole oko eagle eye- o sarnich oczach doe-eyed- świdrowate oczy przest. piercing eyes- bez zmrużenia oka a. oczu without batting an eye(lid)- być czyimś okiem i uchem to be sb’s eyes and ears- być/pozostawać/uczyć się pod czyimś okiem to be under sb’s tutelage- dawać po oczach pot. to blind, to dazzle- dla czyichś pięknych oczu a. na piękne oczy for sb’s pretty face- dobrze/źle jemu/jej z oczu patrzy he/she has a kind/a forbidding look in his/her eyes- dwoi a. troi się mu w oczach he sees double/triple- mieć ciemne plamy przed oczami to see spots before one’s eyes- pociemniało mu a. zrobiło mu się ciemno przed oczami he saw spots before his eyes- mieć dobre a. bystre oko a. oczy (być spostrzegawczym) to have observant eyes; (mieć dobry wzrok) to have good a. sharp eyes- mieć kocie oczy to have cat’s eyes- mieć kogoś/coś na oku a. mieć oko na kogoś/coś to keep an eye a. a sharp eye on sb/sth- mieć kogoś/coś przed oczami to have sb/sth before one’s (very) eyes- stoją mi przed oczami I have them before my very eyes- mieć oczy (szeroko) otwarte to keep one’s eyes open a. skinned, to keep one’s weather eye (on sth)- mieni się mi/jemu/jej w oczach a. świat/wszystko mi/mu/jej mieni się w oczach I see/he sees/she sees spots- na czyichś oczach before a. in front of a. under sb’s (very) eyes- na oko more or less- nie móc oderwać oczu od kogoś/czegoś to have one’s eyes riveted to sb/sth- nie śmieć spojrzeć komuś w oczy a. nie śmieć pokazać się komuś na oczy to not be able to look sb in their eyes a. face- nie wiedzieć, gdzie oczy podziać a. schować książk. to not know where to look- obserwować coś/patrzeć na coś kątem oka to watch/to see sth out of a. from the corner of one’s eye- oczy się mu/jej kleją a. zamykają his/her eyelids are drooping- oczy się mu/jej świecą a. śmieją do kogoś/czegoś his/her eyes shine a. are shining at sb/sth- oczy wychodzą a. wyszły a. wyłażą a. wylazły mu/jej na wierzch a. z orbit (ze strachu) his/her eyes bulge(d) from his/her head a. sockets; (ze zdziwienia) his/her eyes pop(ped) out on stalks- oczy zachodzą mu/jej mgłą a. mgła przysłania a. zasłania a. zasnuwa mu/jej oczy his/her eyes get hazy, his/her sight gets blurred- oko mu/im zbieleje this will knock him/them out- otworzyć oczy to wake- patrzeć a. spoglądać a. zerkać spod a. kątem oka to look (at sth) out of a. from the corner of one’s eye- pilnować a. strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie a. jak źrenicy oka to guard sth with one’s life- podnieść a. wznieść oczy to lift a. raise one’s eyes- postawić oczy w słup to cast up one’s eyes in astonishment- patrzeć krzywym a. złym okiem na kogoś/coś to frown (up)on sb/sth, to look askance at sb/sth- robić (do kogoś) słodkie oczy pot. to cast a. to make sheep’s eyes (at sb)- robić coś dla (ludzkiego) oka a. dla ludzkich oczu to keep up appearances- zrobić a. puścić do kogoś (perskie) oko to wink at sb- rozmawiać/spotkać się z kimś w cztery oczy to talk/to meet with sb face to face a. tête-à-tête- skakać a. rzucać się komuś do oczu to fly at sb’s throat- spojrzeć niebezpieczeństwu/prawdzie/śmierci (prosto) w oczy to face the danger/truth/death- spotkać się a. stanąć a. znaleźć się z kimś/z czymś oko w oko to be eyeball to eyeball with sb/sth- spuścić a. opuścić oczy to lower one’s eyes- stracić kogoś/coś z oczu a. z oka to lose sight of sb- strzelać oczami (rzucać wesołe spojrzenia) to cast happy glances; (lękliwie zerkać) to cast anxious glances- szukać oczami kogoś/czegoś to look about for sb/sth- ścigać a. gonić kogoś/coś oczami to follow sb with one’s eyes- w czyichś oczach in sb’s eyes- w oczach rapidly- zmieniać się w oczach to change overnight- urosnąć w oczach (dziecko) to shoot up- w żywe oczy blatantly- kłamać w żywe oczy to lie through one’s teeth, to tell brazen lies- widoczny gołym okiem visible to the naked eye- widzieć a. zobaczyć coś a. przekonać się o czymś na własne a. swoje oczy to see sth with one’s own eyes- wisieć oczami na kimś/czymś to fix one’s eyes on sb/sth, to glue one’s eyes to sb/sth- wpaść komuś w oko to catch one’s fancy; (zwrócić uwagę) to catch sb’s eye- wykłuwać komuś oczy czymś to fling sth in sb’s face- wypatrywać (sobie) za kimś/czymś oczy to look out for sb/sth- z zamkniętymi a. zawiązanymi oczami (z łatwością) with one hand (tied) behind one’s back; (trafić gdzieś) with one’s eyes closed- (po)za oczami behind sb’s back- zamknąć oczy książk., euf. to pass away, to breathe one’s last (breath)- zejść komuś z oczu to get out of sb’s sight- zginąć a. zniknąć komuś z oczu to vanish from sb’s sight- oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye, a tooth for a tooth- co z oczu, to z serca a. z myśli przysł. out of sight, out of mind- czego oko nie widzi a. oczy nie widzą, tego sercu nie żal przysł. what the eye doesn’t see, the heart doesn’t grieve (over)- pańskie oko konia tuczy przysł. the master’s eye makes the horse fat- popie oczy, wilcze gardło, co zobaczy, to by żarło przysł. sb has eyes bigger than their stomachThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > o|ko
-
13 gł|owa
f 1. (część ciała) head- pokiwać głową to nod (one’s head)- pokręcić a. potrząsnąć głową to shake one’s head- pochylać głowę to bow one’s head- podnosić głowę to raise one’s head; przen. to rebel, to revolt- ból głowy a headache- cierpieć na ból głowy to have a headache- głowa mi/jej pęka a. puchnie od hałasu/waszego gadania all the noise/your chatter is giving me/her a splitting headache- włożyć czapkę na głowę to put a cap on- chodzić z gołą a. odkrytą głową to go bareheaded- głową naprzód [upaść, skoczyć] headlong, head first- od stóp do głów from head to toe a. foot- zmierzyć kogoś wzrokiem od stóp do głów to look sb up and down, to look sb over from head to foot- ubrana na czerwono od stóp do głów dressed in red from head to toe- przerastać kogoś o głowę (być wyższym) to be a head taller than sb; przen. to be head and shoulders above sb- głowa ci/mu się kiwała (ze zmęczenia) you were/he was nodding off; (od alkoholu) you were/he was tipsy- krew uderzyła mu/jej do głowy the blood rushed to his/her head- kręciło się jej/mi w głowie she/I felt dizzy, her/my head was spinning- szumiało mu w głowie his head was spinning a. whirling- leje mi się na głowę my roof leaks- (mieć) dach nad głową (to have) a roof over one’s head2. (umysł) head, mind- z głowy (z pamięci, bez sprawdzania) from memory- chodzi mi po głowie myśl a. pomysł, żeby zmienić pracę I’ve been toying with the idea of changing jobs- siedzieć komuś w głowie [myśl, wydarzenie] to be on sb’s mind, to weigh on sb’s mind- ten problem od tygodnia siedzi mi w głowie I haven’t been able to get my mind off the problem all week- nie mieścić się komuś w głowie to be unbelievable a. incredible, to boggle sb’s mind- nie mieści mi się w głowie, jak mogłeś zapomnieć o jej urodzinach I can’t believe you forgot her birthday- nie postać komuś w głowie [myśl, pomysł] to not occur to sb, to not enter sb’s mind a. head- nawet w głowie mi nie postało, żeby się jej sprzeciwiać it never even occured to me to contradict her- nic mi nie przychodzi do głowy nothing comes to mind, I can’t think of anything- nie przyszło jej do głowy, żeby do niego zadzwonić a. że powinna do niego zadzwonić it didn’t occur to her to phone him a. that she ought to phone him- przelecieć a. przemknąć komuś przez głowę [myśl, pomysł] to cross sb’s mind- przeleciało a. przemknęło mu przez głowę, żeby do nich napisać the idea of writing to them crossed his mind- wchodzić/nie wchodzić komuś do głowy [nauka, przedmiot szkolny] to come/to not come easily to sb- daty zawsze łatwo wchodziły jej do głowy she’s always had a good head for dates- języki obce łatwo wchodzą mu do głowy he picks up foreign languages easily, foreign languages come easily to him- matematyka w ogóle nie wchodzi mi do głowy I have no head for maths- wylecieć komuś z głowy to slip sb’s mind- wszystko, czego się uczyłem, na egzaminie wyleciało mi z głowy I’d studied really hard, but during the exam my mind went blank, everything that I’d learned went out of my head during the exam- wyleciało mi z głowy, że miałam pojechać po niego na lotnisko I was supposed to pick him up at the airport but it completely slipped my mind- kłaść a. pakować coś komuś łopatą do głowy to cram sth into sb’s head- miałam/miał/miała pustkę w głowie my/his/her mind went blank- mieć mętlik w głowie to be all mixed up- moja w tym głowa, żeby… it’s up to me to…- mieć coś z głową to be off one’s head- mieć dobrze w głowie to be sensible- mieć głowę do czegoś to have a (good) head for sth [matematyki, interesów]- mieć głowę zajętą czymś/kimś to be preoccupied with sth/sb- mieć spokojną głowę to have nothing to worry about- mieć wolną głowę to have a clear head a. mind- nabić a. zaprzątnąć sobie głowę czymś to stuff one’s head with sth- nie mam teraz głowy do tego I’ve got too many other things on my mind to think about that right now- robić coś z głową/bez głowy to use/to not use one’s head a. one’s common sense when doing sth- wyjazd na wycieczkę zaplanowany z głową/zupełnie bez głowy a well-/thoughtlessly planned trip- zaświtać komuś w głowie [myśl, pomysł] to dawn on sb- już mi coś zaczęło świtać w głowie I was beginning to get the idea- rozjaśniło mi/mu się w głowie it became clearer to me/him- po rozmowie z matką rozjaśniło mi się w głowie talking to a. with my mother helped me sort it all out- tracić głowę pot. to lose one’s head3. (człowiek inteligentny) brain pot.- człowiek z głową a man/woman with a good head on his/her shoulders- mądra głowa a brain pot.- jej siostra to tęga a. mądra głowa her sister is a real brain- z tego matematyka to nie lada głowa this mathematician is a real brain4. (fryzura) hair(cut), hairstyle- modnie uczesana głowa a fashionable hairstyle- miała głowę prosto od fryzjera she’d just had her hair done- zrób coś z tą głową, wyglądasz jak czupiradło do something with your hair, you look a fright5. (w wyliczeniach) na głowę a. od głowy each, per person- do zapłacenia jest 100 zł na głowę a. od głowy it costs 100 zlotys each a. per person- dochód na głowę mieszkańca per capita income- spożycie alkoholu na głowę mieszkańca per capita alcohol consumption6. (przywódca) head- głowa rodziny the head of the family- koronowane głowy crowned heads- głowa państwa Polit. the head of state- głowa kościoła anglikańskiego/(rzymsko)katolickiego Relig. the head of the Anglican/(Roman) Catholic church- łamać sobie głowę nad czymś pot. to puzzle over sth, to chew sth over- łamać sobie głowę czymś to (w)rack a. cudgel one’s brain(s) about sth, to chew sth over- mieć na tyle oleju w głowie, żeby… pot. to have the wit(s) a. the brains a. the sense to… pot.- zawracać komuś głowę to bug sb pot.; to bother a. pester sb- suszyć komuś głowę to nag sb- przewracać komuś w głowie [zaszczyty, pochlebstwa, sukcesy] to go to sb’s head- mieć coś/kogoś z głowy pot. (pozbyć się) to get rid of sb/sth; (załatwić sprawę) to get sth out of the way a. over (and done) with pot.- wybij sobie z głowy wakacje za granicą you can just forget about going abroad for the holidays pot.- wybić coś komuś z głowy pot. to put sb off sth- muszę mu wybić z głowy ten pomysł I have to put him off that idea- wziąć sobie kogoś/coś na głowę pot. to take sb/sth on one’s shoulders- siedzieć komuś na głowie pot. to stay with sb- rodzina z Kanady siedzi mi na głowie od miesiąca I’ve had relatives from Canada on my hands all month pot.- zwalić się komuś na głowę pot. to descend on sb- mieć z kimś/czymś urwanie głowy pot. to have one’s hands full with sb/sth pot.- w domu było urwanie głowy there was bedlam in the house- zachodzę w głowę, gdzie mogłam wsadzić paszport/zostawić teczkę I’m going nuts trying to figure out where I could’ve put my passport/left my briefcase- mieć głowę na karku a. nie od parady to have one’s head screwed on right a. screwed the right way, to have a good head on one’s shoulders- przewyższać kogoś o głowę to be head and shoulders above sb- (po)bić kogoś na głowę to outdo sb; to run a. make rings (a)round sb pot.- konkurencja bije nas na głowę pod względem liczby sprzedanych egzemplarzy/kontroli jakości the competition is running rings around us in terms of sales/quality control- mieć mocną/słabą głowę to have/to not have a strong head (for alcohol), to hold/to not hold (one’s) liquor well- iść a. uderzać komuś do głowy [alkohol] to go (straight) to sb’s head- kurzyło mu się z głowy he was drunk- dać głowę (stracić życie) to lose one’s life- głowę dam, że… I’m positive a. absolutely certain (that)…- skrócić kogoś o głowę a. uciąć komuś głowę to behead sb- nadstawiać głowy a. głowę to risk one’s neck- odpowiadać a. ręczyć głową za kogoś/coś to stick one’s neck out for sb/sth- naznaczyć cenę na czyjąś głowę to put a price on sb’s head- chodzić z głową w chmurach to have one’s head in the clouds- chować głowę w piasek to bury one’s head in the sand- wisieć (komuś) nad głową to be hanging over sb a. over sb’s head- nosić głowę wysoko to hold up one’s head a. to hold one’s head (up) high- rwać a. drzeć włosy z głowy to tear one’s hair out- schylać a. pochylać głowę przed kimś to bow (down) before sb- stawać na głowie (żeby coś zrobić) pot. to bend over backwards (to do sth), to break one’s neck (to do sth)- tłuc a. walić głową o mur to beat a. bang one’s head against the wall a. against a brick wall- ukręcić czemuś głowę pot. to hush sth up [sprawie, aferze]; to nip sth in the bud [plotce]- wchodzić komuś na głowę pot. to walk all over sb- wylać komuś kubeł zimnej wody na głowę pot. to bring sb (back) down to earth- wziąć kogoś za głowę pot. to take sb in hand- włos ci/mu z głowy nie spadnie it won’t harm a hair on your/his head- włos się mi/jej na głowie jeży (od czegoś) sth makes my/her hair stand on end, sth makes my/her hair curl- życie a. los nie głaszcze go/jej po głowie he/she doesn’t have an easy life- spokojna głowa not to worry pot.; don’t worry- spokojna głowa, zdążymy don’t worry, we’ll be on time- niech cię o to głowa nie boli that’s not your problem, don’t worry about it- głowa do góry! chin up!, cheer up!- marzenie ściętej głowy a pipe dream- czapki z głów! hats off!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gł|owa
-
14 bok
Ⅰ m (G boku) 1. (osoby, zwierzęcia) side, flank- coś go boli w lewym boku he’s got some kind of pain in his left side- przewrócił się na prawy bok he turned over onto his right side2. (strona) side- na bok/na boku aside- porozmawiać z kimś na boku to have a quiet word with sb- zjechać na bok to pull over to the side- łódź ustawiła się bokiem do fali the boat turned broadside to the waves- na bok! step aside!3. (szafy, półki, stołu) side 4. Mat. side Ⅱ boki plt pot. money earned on the side pot.- mam teraz trochę boków I’ve got one or two extra things on the go at the moment pot.Ⅲ bokiem adv sideways- ominąć coś bokiem to sidestep sth- patrzeć na kogoś/coś bokiem to look askance at sb/sth■ brać się a. łapać się za boki ze śmiechu to clutch one’s sides laughing a. with laughter- zrywać boki (ze śmiechu) pot. to split one’s sides (laughing)- mieć coś pod bokiem pot. to have sth close at hand a. close by- odłożyć/uzbierać coś na boku to put a. lay sth aside- pozostawać z boku to stay in the background- stać/trzymać się z boku to stand/remain on the sidelines- trzymać się czyjegoś boku to remain at sb’s side- znajdować się u czyjegoś boku to be at sb’s side- zostawić coś na boku to put sth aside* * *to mi wychodzi bokiem — (przen) I'm fed up with it
odkładać (odłożyć perf) coś na bok — to put lub lay sth aside
trzymać się na lub z boku — (przen) to keep lub stay away
* * *mi1. (= boczna powierzchnia l. strona) side, flank; leżeć na prawym/lewym boku lie on the right/left side; z lewego/prawego boku from the left/right (side); przewracać się z boku na bok turn from side to side; wziąć się pod boki stand with arms akimbo; coś jest pod bokiem sth is under one's nose; mieć kogoś/coś u boku have sb/sth at l. by one's side; zrywać boki ze śmiechu split one's sides with laughter; odłożyć coś na bok put sth to one side; przen. (= odłożyć na później, zaoszczędzić, zignorować) put sth aside; na bok! out of the way!; stand aside!; żarty na bok joking aside; zostawić coś na boku leave sth aside; pozostawać l. trzymać się na boku (= nie angażować się) keep out of the way; stay clear; dorabiać sobie na boku earn on the side; podejść z boku approach from the side; mieć kogoś na boku pot. have a bit on the side; robić bokami pot. cope with difficulty; jeszcze ci to wyjdzie bokiem pot. you'll regret it yet.2. (= krawędź powierzchni) side; dłuższe boki stołu the longer sides of the table; boki trójkąta geom. the sides of a triangle.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > bok
-
15 cel
Ⅰ m (G celu) 1. (obiekt, do którego się strzela) target- ruchomy cel a moving target- cele naziemne/powietrzne ground/air targets- trafić w cel a. do celu to hit the target- chybić celu to miss the target- brać kogoś/coś na cel to aim at sb/sth2. (marzeń, dążeń) aim, goal- cel życia one’s aim in life- od tej pory celem jego życia była zemsta from that time on his aim in life was revenge- dążyć do wyznaczonego celu to pursue a defined goal- dążyć do wyższych celów to aspire to high a. lofty ideals- dopiąć celu to achieve one’s purpose- osiągnąć cel to achieve one’s goal a. aim- stanąć a. być u celu to achieve one’s aim, to attain one’s goal- gdy byliśmy już prawie u celu, zabrakło funduszy na dalsze badania we were very near to achieving our aim, when our research funds ran out- mieć coś za cel a. na celu to be aimed at sth a. at doing sth- rozmowy mające na celu rozwiązanie sporu talks aimed at solving the conflict- wytknąć a. postawić sobie jakiś cel to set oneself a target, to set one’s sights on sth- za główny cel obrał sobie zrobienie kariery politycznej he chose a career in politics as his main goal a. ambition- dla celów statystycznych/leczniczych/kosmetycznych for statistical/therapeutic/cosmetic purposes- na cele dobroczynne for charity- wydatki na cele socjalne welfare expenditure- wydatki na cele inwestycyjne investment outgoings3. (podróży, marszu) destination- dotrzeć/dojść do celu to reach one’s destination- chodzić a. włóczyć się bez celu to walk a. wander around aimlessly- za pół godziny będziemy u celu we’ll be there in half an hour4. (obiekt działań) target- stać się celem ataków to become the target of attacks- wziąć a. obrać kogoś za cel kpin/żartów to make sb the butt a. target of one’s jokesⅡ inter. Wojsk. cel! pal! aim… fire!■ mijać się z celem to be pointless, to defeat the purpose- dalsze czekanie mija się z celem there’s no point in waiting any longer- spełniać cel a. odpowiadać jakimś celom to serve a. answer a purpose- napisali do niego w celu nakłonienia go do powrotu they wrote to him (in order) to try and get him to come back- w jakim celu? what for?; to what purpose? książk.- w tym celu musisz… in order to do that, you need to…- zmierzać (wprost) do celu to get (straight) to the point- cel uświęca środki przysł. the end justifies the means* * *-u; -e; mw tym celu — to this end, with this end in view
mijać się z celem — to be purposeless lub pointless
* * *miGen.pl. -ów1. (= punkt, do którego się zmierza) aim, goal, purpose; nieosiągalny cel unattainable goal; wspólny cel common aim l. goal; szczytne cele laudable aims, noble aims, praiseworthy aims; dojść do celu reach an aim l. a goal; reach a destination; cel podróży destination; cel życia aim in life, aim of one's life; błąkać się bez celu wander, roam, ramble; osiągnąć zamierzony cel achieve one's aim; achieve l. attain l. realize l. reach a goal; accomplish l. achieve l. fulfill a purpose; dla celów statystycznych for statistical purposes; na cele dobroczynne for charity; w celu in order to; w tym celu to this end; with this end in view; w jakim celu? what for?; what's the purpose of this?; what's the point?; to what end?; jakiemu celowi mogłoby to służyć? to what purpose could we/I, etc. put it?; what purpose could it serve?; to ma na celu... the aim l. goal l. purpose of this is...; bez celu aimlessly; celem in order to; chybiać celu miss the mark; dopiąć celu achieve one's aim; achieve l. attain l. realize l. reach a goal; accomplish l. achieve l. fulfill a purpose; to, co robisz, mija się z celem what you do l. are doing is purposeless l. pointless l. useless; przeznaczyć coś na jakiś cel devote sth to sth; allocate sth for sth; assign sth for l. to sth; stawiać sobie jakiś cel aim to do sth; aim for sth; zmierzać wprost do celu take decisive steps to achieve sth; cel uświęca środki the end justifies the means; okolicznik celu gram. adverbial of purpose.2. (= to, do czego się mierzy) target; cele wojskowe military targets; cele cywilne civilian targets; cel naziemny ground target; cel powietrzny air(borne) target; ruchomy cel moving target; atakować cel attack a target; trafić do celu hit the target, hit the mark; cel – pal! aim – fire!; chybić celu miss the target; miss the mark; overshoot a target; obrać sobie kogoś za cel kpin make sb the laughing-stock; make sb an object of ridicule; wziąć coś za cel żartów make sth an object of ridicule; make sth a butt of a joke; brać kogoś/coś na cel aim at sb l. sth; take aim at sb l. sth; aim for sth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > cel
-
16 zrobić
* * *pf.1. (= wytworzyć, wyprodukować) make; zrobić śniadanie/kawę make breakfast/some coffee; zrobić coś na drutach knit sth; zrobić coś szydełkiem crochet sth; zrobić coś z niczego make sth out of nothing; zrobić coś od ręki do sth while you wait; zrobić z igły widły make a mountain out of a molehill; i w Paryżu nie zrobią z owsa ryżu you can't make a silk purse from a sow's ear.2. (= dokonać czegoś) make, do; zrobić ruch/krok make a move/step; zrobić pranie/porządki do the laundry/cleaning; zrobić komuś zastrzyk give sb an injection; zrobić interes na czymś make money out of sth; zrobić karierę make a career; zrobić komuś grzeczność do sb a favor, Br. do sb a favour; zrobić komuś wstyd bring shame on sb; zrobić z kogoś człowieka make a person out of sb; zrobić z kimś/z czymś koniec do away with sb/sth; zrobić z czymś porządek put sth in order; zrobić oko do kogoś wink at sb; zrobić pierwszy krok/wielki krok naprzód make the first step/a giant step forward; zrobić dobry początek make a good start; zrobić zakupy do shopping; zrobić z czegoś użytek make use of sth; zrobić wyjątek make an exception; zrobić zdjęcie take a picture; zrobić pieniądze l. majątek na czymś make a fortune on sth; zrobić kasę na czymś pot. make money on sth; zrobić komuś kawał play a joke on sb; zrobić komuś na złość spite sb; zrobić z kogoś durnia l. wariata make a fool out of sb; zrobić skok na bank sl. raid a bank; zrobił wiele/wszystko, aby... he did a lot/everything to...; nie wiem, co z tym zrobiłem I have no idea what I did with it; uważaj, bo coś sobie zrobisz be careful or you'll hurt yourself; to ci dobrze zrobi it will do you good; co mogę dla ciebie zrobić? what can I do for you?, is there anything I can do for you?; co mi możecie zrobić? pot. what can you do to me?; co z tym fantem zrobić? what to do with it?3. (= zachować się) do; act, behave; zrobić dobrze/źle do the right/wrong thing; co ja zrobię bez ciebie? what will I do without you?; co ja zrobię, że... I can't help it that...4. (= zorganizować) make, organize; zrobić zebranie organize a meeting; zrobić przyjęcie throw a party; zrobić sobie święto take a day off.pf.1. (= stać się) become, turn out; zrobiło się komuś żal kogoś/czegoś sb felt sorry for sb/sth; zrobiło się głośno koło kogoś/czegoś sb/sth received a lot of attention; zrobiło mi się niedobrze I felt faint; zrobiło mi się smutno/radośnie I felt sad/happy; co się z niego zrobiło?! look what became of him!2. (= nastać) get; zrobiła się noc the night fell; zrobił się dzień the day began; zrobiło się późno/zimno it got late/cold; zrobiła się zima/wiosna winter/spring came; zrobiło się zamieszanie there was some commotion; zrobił się tłok/bałagan there was a crowd/mess.3. pot. (= wykreować się) dress up, spruce up; zrobić się na bóstwo doll o.s. up.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zrobić
-
17 chlu|snąć2
pf — chlu|stać impf (chlusnęła, chlusnęli — stam) Ⅰ vt (wylać) (z pojemnika) to fling, to throw (czymś na coś sth on sth)- chlusnąć wodą na ogień to throw a. fling water on a fire, to douse a fire- chlusnąć wodą na podłogę to fling a. slosh water over the floor- chlusnąć mydlinami z wiadra to throw dirty water out of a bucket- chlusnąć komuś wodą w twarz to throw water in sb’s face- chlusnęła mu w twarz kubek wody she flung a mug of water in his faceⅡ vi 1. (wylać się) [woda] to spill, to spurt (z czegoś from sth); (intensywnie) to gush, to spout (z czegoś from sth); (uderzyć o coś) [woda, morze] to splash (na coś on(to) sth); (intensywniej) to crash (o coś against sth)- z rany chlusnęła krew blood spurted from a. gushed out of the wound- szampan chlusnął z butelki the champagne spurted out from the bottle- woda chlustała na podłogę the water splashed onto the floor- fale chlustały o burtę the waves splashed a. slapped against the side of the boat2. pot. (skoczyć) [osoba, zwierzę] to plunge, to jump (w coś into sth) [wodę, błoto] 3. pot. (zakląć) to hurl obscenities (na kogoś at sb)- chlusnąć stekiem przekleństw to let loose (with) a. unleash a stream of obscenities- chlusnąć stekiem wyzwisk to unleash a. let loose a torrent of abuse- chlusnął wyzwiskami na sąsiada he hurled abuse at his neighbourⅢ chlustać się (siebie samego) to splash about, to slosh around- lubił chlustać się w wannie he liked splashing about in the bathThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > chlu|snąć2
-
18 mu|r
Ⅰ m (G muru) 1. Archit., Budow. wall- mur domu/zamku a wall of a house/castle, a house/castle wall- mur cmentarny a cemetery wall- twierdza miała mury o grubości 2 metrów the walls of the fortress were 2 metres thick- mury obronne miasta a town’s defensive walls- ogród otoczony murem a walled garden- ogród otoczono murem the garden was walled (in)- otoczyć a. opasać budowlę murem to surround a building with a wall- przeskoczyć przez mur to jump a. go over a wall2. przen. wall przen., barrier przen.- czułem, jak między nami wyrasta mur nieufności/obojętności I felt a wall of mistrust/indifference growing a. building up between us- (na)trafić na mur obojętności to come a. run up against a wall of indifference- zburzyć a. przełamać mur uprzedzeń to break down a. to overcome the barriers a. wall of prejudice3. (zwarta grupa) wall przen.- mur ochroniarzy a wall of bodyguards- widziała tylko mur pleców she couldn’t see anything but a wall of backs- otoczyli go zwartym murem they surrounded him closely4. Sport. wall- ustawić się w mur to form a. make a wallⅡ mury plt książk. walls- w murach miasta within the city walls- za murami miasta beyond the city walls- pod murami miasta just outside the city walls- w murach szkoły within the confines of the school- cały dzień siedzieć w murach to stay indoors a. inside all day- spędzić życie w klasztornych murach to spend one’s life within a. behind (the) monastery walls- Mur chiński a. Wielki Mur the Great Wall (of China)- mur ciosowy Budow. ashlar wall- mur oporowy Budow. retaining wall, revetment- mur pruski Budow. half-timbered wall■ być jak mur pot. to refuse to budge, to stand one’s ground a. stand firm- ona prosiła, a on jak mur she pleaded with him, but he stood firm- być przypartym a. przyciśniętym do muru pot. to be up against the wall pot.; to have one’s back to the wall- głową muru nie przebijesz pot. there’s no point in a. it’s no use banging your head against a brick wall- opuścić szkolne mury to leave school a. college- stać jak mur pot. (nic nie mówiąc) to stand there tongue-tied; (nie ruszając się) to stand stock-still a. motionless- stać murem za kimś/czymś pot. to be a. stand firmly behind sb/sth- stanąć murem za kimś/czymś to throw one’s full support behind sb/sth, to give sb/sth one’s full support- będę murem stać przy tobie i bronić cię I will stick a. stand by you and defend you- opozycja stoi murem przeciwko rządowi the opposition is standing firm a. standing its ground against the government- zamknąć coś na mur pot. to shut/lock sth (up) tight- zastałem drzwi zamknięte na mur I found the door locked (up) tight- przyjdę na mur I’ll definitely come a. come for sureThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mu|r
-
19 powie|dzieć
pf (powiem, powiedział, powiedzieli) vt 1. (wyrazić słowami) powiedzieć coś to say sth- powiedzieć, że… to say (that)…- powiedzieć komuś coś to tell sb sth- powiedzieć komuś o czymś to tell sb about sth- powiedzieć prawdę to tell the truth- powiedzieć głupstwo a. coś głupiego to say something stupid- powiedzieć komuś, żeby coś zrobił/czegoś nie robił to tell sb to do sth/not to do sth- powiedział, żebyśmy się nie martwili he told us not to worry- powiedział, że tam był/że przyjdzie he said he’d been there/would come- powiedział mi/nam/ojcu, że nie ma pieniędzy he told me/us/his father he had no money- nikomu nie powiedział o swojej chorobie he didn’t tell anybody that he was ill- powiedzieć sobie, że… to tell oneself that…- powiedział sobie, że to zrobi he told himself he must do it- powiedziano nam, że… we were told that…- powiedz mi, o co chodzi tell me what it’s all about- „dobrze” – powiedział he said OK- chciałbym powiedzieć o pewnej ważnej sprawie I’d like to mention an important issue- jak już wcześniej powiedziałem… as I said before…- wszystko mi jedno, co ludzie powiedzą I don’t care what people say- było powiedziane, żeby tak nie robić you/we/they were told not to do that- rób tak, jak było powiedziane do as you were told- kto tak powiedział? pot. says who? pot.- powiedzmy let’s say- przyjdę, powiedzmy, w czwartek I’ll come, let’s say, on Thursday- powiedzmy, że… let’s say that…- powiedzmy, że się uda, co potem? let’s say it works, what next?- że tak powiem so to speak a. say- byłem tym, że tak powiem, poirytowany I was, so to speak, annoyed- powiedzmy sobie szczerze, nie stać nas na to let’s face it, we can’t afford this- trzeba to sobie jasno a. otwarcie powiedzieć, że… we have to admit, that…- wstyd powiedzieć, ale nie pamiętam to my shame I’ve forgotten- łatwo powiedzieć! it’s easier said than done- trudno powiedzieć, czy/kiedy/jak… it’s hard to say if/when/how…- powiedzieć swoje to say one’s piece- powiedziałbym, że… I would say (that)…- wyglądała, powiedziałbym, na zmęczoną she looked, I would say, tired- przywitali nas, nie powiem wrogo, ale dosyć chłodno their welcome, though not exactly hostile, was rather reserved- nie powiem, żebym był zachwycony I wasn’t exactly happy- nie można powiedzieć, żebyś się specjalnie postarał I wouldn’t exactly say you tried hard- nie powiem, jedzenie było niezłe I must say, the food was OK- nie powiem, było całkiem przyjemnie I must say it was quite nice- był niezbyt rozgarnięty, żeby nie powiedzieć głupi he was rather simple-minded not to say stupid- można powiedzieć, że skończyliśmy we are more or less ready- prawdę a. szczerze powiedziawszy… frankly speaking…; to be honest…- no powiedz sam, czy tu nie jest ślicznie? it’s beautiful here, isn’t it?- niech pan sam powie, czy to w ogóle ma sens? what do you think, does it make any sense at all?- powiem ci, że mi się nie chce frankly speaking I don’t feel like it- powiem panu, że niezbyt mi się ten film podobał to be honest I didn’t particularly like the film- co ty powiesz/pan powie? (ze zdumieniem) are you serious?; (ironicznie) oh, really?- chciał przez to powiedzieć, że… what he meant by this is that…- co chcesz przez to powiedzieć? what do you mean?- to (za) mało powiedziane it’s an understatement- nie przepadam to za mało powiedziane, ja ich nie znoszę to say I’m not fond of them is an understatement, in fact I hate them- to za wiele a. dużo powiedziane that would be saying too much- katastrofa to za dużo powiedziane calling it a disaster would be saying too much- dobrze powiedziane well said- mieć wiele do powiedzenia (mieć wpływy) to have a lot of say; (dużo wiedzieć) to have a lot to say- on nie ma tu nic do powiedzenia he has no say in this matter- nie wiele mieliśmy sobie do powiedzenia we didn’t have much to say to each other- mam ci coś do powiedzenia I have to tell you something- nigdzie nie jest powiedziane, że… there’s no rule that…- wcale nie jest powiedziane, że przegramy no one says we have to lose- kto by powiedział, że zrobi taką karierę who would’ve guessed s/he would make such a career- co to ja chciałem powiedzieć? what was I to say?- jak to powiedzieć? how shall I put it?- nie powiesz (chyba), że… you don’t mean to tell me that…- nikt mi nie powie, że… no one’s going to tell me that…- chyba za dużo powiedziałem I think I said too much- oddaj, bo powiem mamie give it back or I’ll tell mum- nikomu nie powiem I won’t tell anybody- cześć, co powiesz? pot. hi, how are things going?- co powiesz na lody? what would you say to an ice-cream?- co powiesz na ten skandal z łapówkami? what do you think about this corruption scandal?2. (wypowiedzieć, opowiedzieć) to recite [wiersz]; to tell [dowcip]; to give [kazanie]; to say [słowo, zdanie]- powiedz cioci dzień dobry say hello to auntie- powiedz: aaaa (do pacjenta) say ah- powiedzieć wam kawał? do you want to hear a joke?3. (zwrócić się) to call- powiedzieć na kogoś „słoneczko”/„głupek” to call sb sunshine/a fool- powiedzieć do kogoś po imieniu a. na ty to address sb by their first name4. (podpowiedzieć) [rozum, serce, instynkt] to tell- doświadczenie powiedziało mu, że… his experience told him that…- jej oczy wiele mu powiedziały her eyes told him a lot5. (podać do wiadomości) to say- w ustawie powiedziano, że… it says in the act that…- w punkcie drugim powiedziane jest… it says in point two that…- powiedziane jest: „Nie zabijaj” it is said: ‘Thou shalt not kill’■ powiedział, co wiedział! pot. that’s nonsense!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > powie|dzieć
-
20 nad
Ⅰ praep. 1. (powyżej) over, above- nad kimś/czymś [znajdować się] over a. above sb/sth- nad głównym wejściem over a. above the main entrance- łuna nad miastem a glow over the city- 1500 metrów nad poziomem morza 1,500 metres above sea level- miał siniak nad lewym okiem he had a bruise over a. above his left eye- mieszkali nad sklepem they lived over a. above the shop- rano nad miastem przeszła burza a storm broke over the city in the morning- tumany kurzu unosiły się nad drogą clouds of dust rose over the road- piłka przeleciała wysoko nad poprzeczką the ball went high over the bar- pochylić się nad kimś/czymś to lean a. bend over sb/sth- pochyliła się nad kołyską she leaned a. bent over the cot- pochylali się nad mapą they were bending over a map- nad coś [kierować się] over a. above sth- balon wzbił się nad chmury the balloon soared up above the clouds- myśliwce nadleciały nad miasto fighter planes flew over the city2. (w pobliżu) nad Wisłą/Bałtykiem on the Vistula/the Baltic- Wiedeń leży nad Dunajem Vienna lies on the Danube- kupili dom nad jeziorem they bought a house on a. by a lake- opalali się nad rzeką they were sunbathing by the river- spacer nad brzegiem rzeki/Sekwany a walk along a. by the riverside/along the Seine- nad coś [kierować się] to sth- pojechać nad morze to go to the seaside- pójść na spacer nad jezioro to take a walk to the lake- wycieczka nad Wigry a trip to Lake Wigry3. (wskazuje na podporządkowanie) over- być a. stać nad kimś to be over sb- nad sobą miał dyrektora finansowego above him he had the financial director- kontrola nad czymś control over a. of sth- mieć nadzór nad czymś to supervise sth, to have control over sth- sprawować władzę nad czymś to exercise authority a. power over sth- przewaga nad kimś/czymś superiority a. the advantage over sb/sth- opieka nad ludźmi w podeszłym wieku care of the elderly4. (wskazuje na temat) on, about (czymś sth)- dyskusja nad budżetem discussion on a. about the budget- dyskutowali nad projektem uchwały they were discussing the (draft) bill- praca nad czymś work on a. at sth- pracować nad planami budynku to work on the design of a building- rozmyślać nad czymś to ponder on a. over sth- medytować nad czymś to meditate on a. upon sth- siedzieć nad książką to pore over a book- ślęczeć nad lekcjami to slog away at one’s homework pot.5. (z określeniami wyrażającymi uczucia) at, for, over- ich zachwyt nad jego obrazami their delight over his paintings- użalić się nad kimś to feel sorry for sb, to pity sb- użalać się nad sobą a. nad własnym losem to feel sorry for oneself pot., pejor.; to bemoan one’s lot książk., żart.- znęcać się nad kimś to torment sb- zlituj się nade mną/nad nim have mercy on me/him6. (tuż przed) (just) before- nad ranem/wieczorem (just) before dawn a. daybreak/dusk a. nightfall7. książk. (bardziej niż) than- nic straszniejszego nad wojnę nothing more terrible than war- cóż piękniejszego nad miłość what can be more beautiful than love?- kochać kogoś nad życie to love sb more than life itself- nad wszystkie rozrywki uwielbiał kino of all pastimes he adored the cinema more than anything else- praca nad siły superhuman work- poeta nad poetami a towering poet- przebój nad przeboje an all-time hit- skandal nad skandale a scandal to end all scandals- łotr nad łotrami an arch-villain; a consummate villain książk.- nade wszystko above all (else), more than anything (else)- nade wszystko cenił spokój he valued peace and quiet more than anything a. above all else- była sławna, bogata, a nade wszystko urodziwa she was famous, rich, and, above all, good-lookingⅡ nad- w wyrazach złożonych (wskazujące na wyższy stopień) nadkomisarz chief superintendent GB- nadczułość hypersensitivity* * *prepnad morze/rzekę — to the seaside/river* * *prep.+ Ins.1. (= powyżej, ponad) above, over; nad głową (= w górze) overhead.2. (= na brzegu l. krawędzi, blisko) nad (samą) granicą at the (very) border, near the border; nad grobem at the graveside; przen. (= blisko śmierci) at death's door, with one foot in the grave; nad morzem at the seaside, on the sea; nad rzeką/jeziorem on the river/lake; Waszyngton leży nad Potomakiem Washington lies l. is located on the Potomac River; nad przepaścią t. przen. on the edge of a precipice; nad ranem in the early morning.3. (przedmiot uwagi l. kontroli) litować się nad kimś feel pity for sb; (= okazywać komuś miłosierdzie) have l. take pity on sb; mieć przewagę nad kimś have the advantage on l. over sb, have the upper hand over sb; opieka nad dziećmi child care; pastwić się nad kimś torment sb; płakać nad czymś cry over sth; rozpaczać nad kimś/czymś lament for sb/sth; sprawować władzę nad kimś/czymś rule sb/sth; form. have/hold dominion over sb/sth; stracić panowanie nad sobą lose one's temper; pot. blow one's top, blow a gasket, hit the ceiling.4. (temat rozważań l. dyskusji) debata nad ustawą/wnioskiem debate on a bill/motion; zastanawiać się nad czymś consider sth, pause over sth.5. (cel badań l. wysiłków) pracować nad czymś work on sth.6. lit. (podkreślenie wyjątkowości; często z archaiczną formą narzędnika) mistrz nad mistrzami l. nad mistrze master of l. over masters; Pieśń nad Pieśniami Bibl. the Song of Songs.prep.+ Acc.1. ( cel w przestrzeni) over, above; nad głowę above one's head; (= w górę) up; nad miasto over the town l. city.2. (= na brzeg) nad jezioro/morze/rzekę to the lake/sea/river.3. lit. ( porównanie lub wybór) than, above; cenić coś nad życie value sth above life; cóż jest (lepszego) nad wino? what (is) better than wine?; nade wszystko above all.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nad
См. также в других словарях:
stać — ndk, stoję, stoisz, stój, stał 1. «o istotach żywych: trzymać się, być na nogach; zachowywać pozycję pionową, wspierając się na nogach» Stać na palcach. Stać na baczność. Pracować stojąc. Ledwie stoję na nogach ze zmęczenia. Nie móc stać o… … Słownik języka polskiego
stać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk Xa, stoję, stoi, stój {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} o ludziach: utrzymywać ciało w pozycji pionowej, opierając się na stopach : {{/stl 7}}{{stl 10}}Stać na palcach. Ledwo stoję na… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
stać [i in.] — {{/stl 13}}{{stl 8}}{komuś, czemuś} {{/stl 8}}na przeszkodzie {{/stl 13}}{{stl 7}} być przeszkodą, utrudnieniem dla kogoś, czegoś; przeszkadzać komuś, czemuś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Coś stoi (staje, stanęło) komuś na przeszkodzie. W zakończeniu… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
stać na stanowisku — {{/stl 13}}{{stl 7}} wyrażać pewien pogląd, przekonanie, pojmować coś w pewien sposób : {{/stl 7}}{{stl 10}}Stała na stanowisku, że tak dalej być nie może. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
stać [trzymać się] z boku [na uboczu] — {{/stl 13}}{{stl 7}} z własnej woli nie angażować się w coś, nie wtrącać się do czegoś, być obojętnym, neutralnym w stosunku do czegoś {{/stl 7}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
stać — I. 1. Coś, ktoś stoi, staje, stanął komuś w oczach, przed oczami, w myślach, w pamięci «coś, ktoś jest przedmiotem czyichś myśli, wyobrażeń, wspomnień»: Przed oczami stanęły mi wszystkie zapamiętane thrillery i sensacyjne filmy (...). W.… … Słownik frazeologiczny
stać się — (A) słowo ciałem się stało zob. ciało 1. Coś staje się czyjąś drugą naturą zob. natura 1. Czemuś stało się, stanie się zadość zob. zadość 1. Ktoś zje diabła, nim (jeżeli) coś się stanie zob. zjeść 1. Stać się czyimś echem zob. echo 2. Stać się… … Słownik frazeologiczny
stanąć [stać] murem — {{/stl 13}}{{stl 8}}{za kimś, za czymś [przy kimś, przy czymś]} {{/stl 8}}{{stl 7}} zdecydowanie poprzeć (popierać) kogoś, coś, opowiedzieć, zadeklarować się po stronie kogoś, czegoś; nieustępliwie wystąpić (występować) w obronie kogoś, czegoś :… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
być [stać, stanąć] pod znakiem zapytania — {{/stl 13}}{{stl 7}} coś jest, stało się niepewne, niewiadome, nierozstrzygnięte : {{/stl 7}}{{stl 10}}Czyjś wyjazd, czyjaś przyszłość stoi pod znakiem zapytania. Jest pod znakiem zapytania, czy się zgodzą. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
stanąć — 1. Każdy kęs staje komuś kością w gardle «ktoś nie może nic przełknąć»: (...) każdy kęs stawał mi kością w gardle (...) wiedziałam, że częstują mnie z łaski. Roz tel 1996. 2. Noga, stopa ludzka (nigdy) gdzieś nie stanęła «w jakimś miejscu (nigdy) … Słownik frazeologiczny
stawać — 1. Każdy kęs staje komuś kością w gardle «ktoś nie może nic przełknąć»: (...) każdy kęs stawał mi kością w gardle (...) wiedziałam, że częstują mnie z łaski. Roz tel 1996. 2. Noga, stopa ludzka (nigdy) gdzieś nie stanęła «w jakimś miejscu (nigdy) … Słownik frazeologiczny